Metformina

Metformina to najczęściej stosowany lek u pacjentów z nadmierną masą ciała chorujących na cukrzycę, u których nie uzyskano właściwej kontroli glikemii za pomocą ściśle przestrzeganej diety i ćwiczeń fizycznych.



Metformina to doustny lek hipoglikemiczny, pochodna biguanidu stosowana w medycynie od ponad 50 lat. Wykazuje działanie hipoglikemiczne dzięki zmniejszeniu wchłaniania glukozy w jelicie cienkim, zwiększeniu transportu glukozy do komórek, obniżeniu osoczowego stężenia wolnych kwasów tłuszczowych oraz hamowaniu glukoneogenezy w wątrobie.

Najnowsze badania naukowe umożliwiły poznanie mechanizmów działania przeciwmiażdżycowego, hipotensyjnego i przeciwnowotworowego metforminy oraz jej wpływu na czynność śródbłonka naczyń.

Glueck i wsp. przedstawili wyniki badań dotyczących zastosowania metforminy w grupie 31 badanych osób z otyłością (BMI>30kg/m2) nie chorujących na cukrzycę. W badaniu uzyskano redukcję masy ciała, obwodu talii oraz obniżenie stężenia insuliny, leptyny i cholesterolu LDL. Badane osoby przyjmowały 2,55 g metforminy na dobę przez okres 28 tygodni. Podobne wyniki uzyskał Seifarth i wsp. Grupa badana przyjmowała metforminę w dawce 2,5 g na dobę przez okres sześciu miesięcy. Zaobserwowano redukcję masy ciała o 5.8 ± 7.0 kg w porównaniu do grupy kontrolnej w której stwierdzono wzrost masy ciała.

Obecnie metformina nie jest zarejestrowana do leczenia otyłości w Polsce i na świecie. Naukowcy zwracają uwagę na potrzebę przeprowadzenia większej liczby badań naukowych w tym zakresie. Należy pamiętać, że stosowanie metforminy niesie z sobą ryzyko zaburzenia wchłaniania witaminy B12 i B11 oraz kwasicy metabolicznej.



1. Grzybowska M., Bober J., Olszewska M.: Metformina - mechanizmy działania i zastosowanie w terapii cukrzycy typu 2. Postepy Hig Med Dosw. (online), 2011; 65: 277-285.

2. Golay A.: Metformin and body weight. International Journal of Obesity. 2008; 32: 61-72; doi:10.1038/sj.ijo.0803695.

3. Seifarth C., Schehler B., Schneider H.:Eff ectiveness of Metformin on Weight Loss in Non-Diabetic Individuals with Obesity. Exp Clin Endocrinol Diabetes 2013; 121: 27-31.

dr Anna Brończyk-Puzoń, Centrum Szkoleń Dietetyki Klinicznej