MACS to częsty, ale niedoceniany stan, który może wpływać na metabolizm, masę ciała i ryzyko sercowo-naczyniowe.
Łagodne autonomiczne wydzielanie kortyzolu (MACS) to stan, w którym dochodzi do niewielkiego, autonomicznego (niezależnego od ACTH) wydzielania kortyzolu przez guz kory nadnerczy, bez obecności klinicznych cech zespołu Cushinga. Wiąże się ze znaczącym wzrostem ryzyka nadciśnienia tętniczego, insulinooporności i cukrzycy typu 2.
MACS najczęściej wykrywa się go przypadkowo, przy badaniach obrazowych jamy brzusznej - jako incydentaloma nadnerczowe (przypadkowo wykryty guz nadnercza, który został zauważony w badaniach obrazowych np. TK, MRI, USG wykonywanych z innych przyczyn niż podejrzenie choroby nadnerczy).
Kryteria rozpoznania MACS (wg ESE/ENSAT 2023):
- Obecność guza nadnerczy (najczęściej jednostronnego)
- Brak jawnych objawów klinicznych zespołu Cushinga
- Kortyzol po teście z 1 mg deksametazonu >1,8 µg/dL
- ACTH obniżone
- Często towarzyszące zaburzenia metaboliczne (nadciśnienie, cukrzyca, otyłość)
Łagodne autonomiczne wydzielanie kortyzolu ma istotny związek z otyłością, choć relacja ta jest złożona i częściowo zależna od czynników współistniejących.
U pacjentów z MACS częściej występuje nadwaga i otyłość, ale różnice w stosunku do populacji z nieczynnie hormonalnymi guzami nadnerczy są subtelne. Niemniej jednak, MACS jest związane z wyższym BMI i trudnością w redukcji masy ciała (źródło: Khadembashiri M.M. et al., Front Endocrinol. 2024). Leczenie chirurgiczne MACS poprzez adrenalektomię ma statystycznie istotny wpływ na redukcję masy ciała - co odnotowano u prawie 1/3 pacjentów (źródło: Prete A, et al. Ann Surg. 2024).
Więcej:
1. Prete A, Bancos I. Mild autonomous cortisol secretion: pathophysiology, comorbidities and management approaches. Nat Rev Endocrinol. 2024. DOI: 10.1038/s41574-024-00923-7
2. Ren X, Nan M, Zhang X, et al. Evaluating the efficacy of surgical and conservative approaches in mild autonomous cortisol secretion: a meta-analysis. Front Endocrinol. 2024;15:1399311. DOI: 10.3389/fendo.2024.1399311
3. Pelsma ICM, Zantinge WA, Dekkers OM, et al. Comorbidities in mild autonomous cortisol secretion and the effect of treatment: systematic review and meta-analysis. Eur J Endocrinol. 2023;188(3):K31-K44. DOI: 10.1530/EJE-22-0891