Według wytycznymch towarzystw europejskich: Europejskiego Towarzystwa Kardioloicznego i Europejskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą z 2019 roku nadrzędną metodą zmniejszenia ryzyka sercowo-naczyniowego jest obniżenie stężenia cholesterolu zawartego w lipoproteinach o małej gęstości tzw. cholesterolu frakcji LDL.
Obniżenie stężenia LDL-C jest najważniejszym, opartym badaniach naukowych, podejściem do zapobiegania epizodom ryzyka sercowo-naczyniowego (CV) na tle miażdżycy. Jednak coraz większą uwagę przykuwa się do oceny ryzyka resztkowego układu sercowo-naczyniowego na tle miażdżycy poprzez określenie stężenie lipoprotein bogatych w triglicerydy.
Wśród zmiennych lipidowych istotne znaczenie mają zwiększone stężenie TG i bogatych w TG resztkowych lipoprotein w osoczu. Badania naukowe potwierdzają, że wyższe stężenia cholesterolu lipoprotein bogatych w TG wiązały się z większą częstością zdarzeń CV w kilkuletnich obserwacjach. Inne, poza lipidowe czynniki ryzyka, w tym: palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, autoimmunologiczne choroby układowe, zaburzona czynność nerek, predyspozycje genetyczne i uwarunkowania epigenetyczne, mogą się przyczyniać do utrzymywania się resztkowego ryzyka ASCVD.
Klasyczne badanie gospodarki lipidowej, w tym wartości LDL-C i TG, określają stan na czczo, zwykle definiowany jako 8-14 godzin od ostatniego posiłku. Obecnie hipertriglicerydemię poposiłkową uważa się za potencjalny czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego. Losowe pobieranie krwi (niezależnie od czasu od ostatniego posiłku) w celu określenia lipemii poposiłkowej zaleca się w Danii, Wielkiej Brytanii, Europie, Kanadzie, Brazylii i Stanach Zjednoczonych. Ocena profilu lipidów/lipoprotein w osoczu nie na czczo ale po posiłku lepiej odzwierciedla indywidualny zintegrowany stan metaboliczny badanej osoby.
Doustny Test Toleracni Tłuszczy (OFTT, oral fat tolerance test) jest obecnie jeszcze rzadko wykorzystywany w rutynowej praktyce lekarskiej ale zainteresowanie testem jest coraz większe w profilaktyce i monitorowaniu terapii pacjentów z dyslipidemią. Rekomenduje się, by posiłek stosowany w OFTT zawierał 75 g tłuszczu, 25 g węglowodanów i 10 g białka.
W Polsce dostępny jest LipidTest Control. Standaryzowany test tolerancji tłuszczu spożywa się po 10-12 godzinach nieprzyjmowania pokarmów i ocenia stężenie trójglicerydów po 4 godzinach od jego wykonania. Zaleca się powstrzymanie się od ćwiczeń fizycznych i spożywania alkoholu przez 24 przed przeprowadzeniem OFTT.
Interpretacja wyników:
Nieprawidłową odpowiedź w OFTT definiuje się jako stężenie TG po 4 godzinach po posiłku > 220 mg/dl.
Stężenie między 221 a 499 mg/dl wymaga natomiast leczenia dietetycznego i przeprowadzenia kontrolnego OFTT po 3 miesiącach. Z kolei stężenie TG poposiłkowych powyżej 499 mg/dl wymaga leczenia farmakologicznego.
Piśmiennictwo:
[1] Skoczyńska A., Wawrzynowicz-Syczewska M., Barlik-Rysa M. i wsp.: Lipemia poposiłkowa - problem kliniczny i potencjalne miejsce w algorytmach diagnostycznych Stanowisko polskich ekspertów. Folia Cardiologica 2020; 15: 1-17. Doi 10.5603/FC.2020.0001.
[2] Lipid Test Control. https://lipidtest.pl